Cảm giác lo lắng và bất lực khi con yêu không chịu ăn luôn là thách thức lớn mà nhiều ba mẹ phải đối diện hàng ngày. "Làm thế nào để thay đổi tâm lý của con và biến buổi ăn thành một trải nghiệm vui vẻ, không còn căng thẳng?", không phải là điều dễ dàng!

Đừng lo lắng, bài viết của Generali Việt Nam sẽ giúp bạn khám phá những nguyên nhân gây biếng ăn tâm lý ở trẻ và giải pháp hiệu quả giúp con phát triển thói quen ăn uống lành mạnh. Hãy cùng chúng tôi bước vào cuộc hành trình khám phá này ngay nhé!

Biếng ăn tâm lý ở trẻ em là gì?

Biếng ăn tâm lý ở trẻ em không chỉ đơn thuần là việc từ chối thức ăn mà còn liên quan đến những yếu tố tâm lý phức tạp đằng sau hành vi ấy.

Khác với trường hợp trẻ biếng ăn do sức khỏe hoặc vấn đề về dạ dày, biếng ăn tâm lý thường xuất phát từ những trải nghiệm, cảm xúc hoặc nguyên nhân tâm lý nào đó khiến trẻ cảm thấy không thoải mái hoặc lo sợ khi tiếp xúc với thức ăn.

Có hai dạng biếng ăn tâm lý phổ biến ở trẻ mà bạn cần biết:

• Loại hạn chế: Trẻ không muốn ăn các thực phẩm chứa nhiều chất béo và carbohydrate.
  
• Loại Bulimic (binging và purging): Trẻ mắc chứng cuồng ăn, nhưng sau khi ăn lại nôn trớ. Bên cạnh đó, trẻ có thể uống quá nhiều loại thuốc nhuận tràng để làm sạch ruột.

Nguyên nhân gây ra chứng biếng ăn tâm lý ở trẻ

Chứng biến ăn tâm lý có thể xảy ra với bất kỳ trẻ nhỏ nào ở mọi độ tuổi, nhưng thường gặp nhất là trẻ dưới sáu tuổi. Dưới đây là những nguyên nhân khởi phát dẫn đến biếng ăn tâm lý ở trẻ:

• Thay đổi môi trường sống, thói quen ăn uống hoặc lối sống sinh hoạt quá đột ngột. Chẳng hạn, trẻ phải thay đổi giờ giấc ăn, chuyển nơi sinh sống/trường học hoặc món ăn không hợp khẩu vị...
  
• Bố mẹ thúc ép trẻ ăn quá nhiều nhằm mục đích tăng cân. Điều này vô hình chung gây ra cảm giác "ngán ăn", và nếu tình trạng này kéo dài sẽ dẫn đến biếng ăn tâm lý.
  
• Không khí bữa ăn luôn căng thẳng, ba mẹ luôn quát mắng và dọa nạt thường xuyên khiến trẻ cảm giác "sợ ăn". Hoặc đôi khi trẻ bị ép buộc ăn món không thích hoặc thực hiện các quy định bắt buộc như: ngồi ăn một chỗ, ăn quá mức so với nhu cầu, ăn hết món chỉ trong 30 phút hoặc trộn thuốc vào thức ăn…
  

Dấu hiệu nhận biết trẻ biếng ăn tâm lý

Có một số dấu hiệu rõ rệt thể hiện trẻ đang mắc chứng biến ăn tâm lý mà ba mẹ cần lưu ý dưới đây:

• Thể hiện sự kháng cự mạnh mẽ đối với việc ăn uống, dù đó là những thực phẩm mà trẻ đã từng rất thích.
  
• Trẻ trở nên dễ bị kích động, khóc nhè, tránh né, sợ hãi hoặc tỏ ra mất kiên nhẫn mỗi khi đến giờ ăn.
  
• Trong một số trường hợp, trẻ còn thể hiện sự phản ứng cực đoan như nôn mửa khi cảm nhận mùi, màu sắc hoặc hình dáng của thực phẩm.
  
• Ngoài ra, đối với trẻ sơ sinh cũng có thể bị biến ăn tâm lý thông qua các dấu hiệu như: không chủ động đòi bú, bú ít, không bú đủ cữ sữa hay chỉ ngậm...
  

Bạn cần theo dõi phản ứng mỗi khi ăn của trẻ để có thể hợp tác với các chuyên gia dinh dưỡng/bác sĩ để tìm giải pháp phù hợp, giúp con nhanh chóng vượt qua giai đoạn khó khăn này.

Biếng ăn tâm lý ở trẻ em gây ra những biến chứng nào?

Biếng ăn tâm lý ở trẻ em không chỉ là vấn đề ảnh hưởng đến sức khỏe cơ thể mà còn tác động đến tinh thần và phát triển toàn diện của trẻ. Khi trẻ không nạp đủ lượng dinh dưỡng cần thiết, cơ thể có thể chậm phát triển, dẫn đến sự còi cọc, thiếu máu và hệ miễn dịch yếu.

Điều này có thể gây ra chứng rối loạn tiêu hóa và tăng nguy cơ mắc các bệnh khác. Về mặt tinh thần, trẻ có thể trở nên mất tự tin, lo lắng và tránh xa những tình huống liên quan đến ăn uống. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến mối quan hệ giữa trẻ và cha mẹ mà còn ảnh hưởng đến khả năng tương tác xã hội và học tập của trẻ.

Nếu không được giúp đỡ kịp thời, chứng biếng ăn tâm lý có thể kéo dài và trở thành vấn đề nghiêm trọng trong tương lai, ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của trẻ khi trưởng thành.

Bí quyết cải thiện biếng ăn tâm lý ở trẻ cực kỳ hiệu quả

Dưới đây là 6 phương pháp giúp cải thiện tâm trí và phát triển thói quen ăn uống lành mạnh của trẻ mà bạn có thể tham khảo và áp dụng:

1. Tạo môi trường ăn uống thoải mái

Môi trường ăn uống thoải mái không chỉ là không gian yên tĩnh, sạch sẽ mà còn là cách ba mẹ tương tác và hướng dẫn con trong suốt quá trình ăn.

Không nên áp đặt, ép buộc hoặc trách mắng khi trẻ không muốn ăn. Thay vào đó, ba mẹ hãy KIÊN NHẪN - đơn giản là ngồi cùng con, kể một câu chuyện vui hoặc biến bữa ăn thành một trò chơi thú vị để kích thích sự hứng thú của trẻ. Việc này không chỉ giúp giảm bớt tình trạng biếng ăn tâm lý ở trẻ, mà còn giúp con yêu thích việc ăn uống hơn.

>> Xem thêm: “Bí kíp” tạo môi trường vui vẻ cho con hoạt động trong không gian nhỏ

2. Cùng trẻ khám phá và trải nghiệm

Khi ba mẹ cùng con nấu ăn, trẻ không chỉ học được về các nguyên liệu, màu sắc và hương vị mà còn được trực tiếp tham gia vào quá trình tạo ra một bữa ăn. Điều này không chỉ mang đến cho trẻ cảm giác tự hào khi tự chế biến một món ăn, hứng thú hơn khi thưởng thức chúng mà còn cải thiện chứng biến ăn tâm lý hiệu quả.

Bên cạnh đóm bạn có thể tạo ra các bữa ăn theo chủ đề mà con yêu thích. Chẳng hạn như "ngày Doremon", "mùa xuân", "hoa lá rực rỡ" - nghĩa là các món ăn được trang trí với hình dạng và màu sắc tương đồng với chủ đề sẽ khiến trẻ vô cùng mong đợi và ăn nhiều hơn.

>> Đừng bỏ lỡ: 4 hoạt động gia đình thú vị cho ngày Trái Đất

3. Tạo lịch trình ăn đều đặn

Đối với trẻ nhỏ, việc thiết lập một lịch trình ăn đều đặn không chỉ giúp cung cấp năng lượng cần thiết cho sự phát triển của con mà còn là cách khắc phục tình trạng biếng ăn tâm lý cực kỳ hiệu quả.

Khi biết được thời gian cụ thể mà gia đình sẽ ăn cùng nhau, trẻ sẽ có sự chuẩn bị tâm lý và giảm thiểu cảm giác bất ngờ hoặc bị áp đặt. Một lịch trình ăn đều đặn sẽ giúp cơ thể của trẻ điều chỉnh theo nhịp sinh học, tăng cường sự tiết ra của enzym tiêu hóa và giúp quá trình tiêu hóa diễn ra suôn sẻ hơn.

Ngoài ra, việc hạn chế ăn vặt chính là một yếu tố quan trọng đối với sự phát triển toàn diện ở trẻ. Các món ăn vặt thường chứa ít chất dinh dưỡng nhưng lại giàu calo, khiến trẻ nhanh no và không chịu ăn các bữa chính.

Tốt nhất, bạn nên lựa chọn các món ăn vặt lành mạnh như sữa chua, trái cây tươi, bánh ngũ cốc, kem trái cây... và chỉ cho con ăn thêm sau khi hoàn thành bữa ăn chính.

4. Áp dụng phương pháp khen ngợi và khích lệ

Khi trẻ biếng ăn, nhiều ba mẹ thường cảm thấy lo lắng và đôi khi mất kiên nhẫn. Tuy nhiên, trong việc giáo dục dinh dưỡng cho trẻ, việc áp dụng phương pháp khen ngợi và khích lệ chính là "chìa khóa" tạo ra kết quả tốt nhất.

Trẻ em luôn muốn được ba mẹ công nhận và đánh giá cao mỗi khi thực hiện các hành động của mình từ việc ăn uống, vui chơi hay nói chuyện. Khi ba mẹ luôn động viên và khen ngợi con mỗi khi ăn sẽ tạo nên một ảnh hưởng tích cực, giúp trẻ cảm thấy tự tin và muốn tiếp tục hành động đó.

Những lời nói tích cực giúp trẻ cảm thấy được quan tâm, yêu thương và hình thành nên suy nghĩ ăn uống là một phần quan trọng của cuộc sống. Điều này không chỉ khiến trẻ chủ động hơn trong mỗi bữa ăn mà còn giúp tăng cường tình cảm và gắn kết giữa bà mẹ và trẻ.

5. Liên tục cập nhật kiến thức về dinh dưỡng

Cập nhật kiến thức về dinh dưỡng là một trong những bí quyết quan trọng để giải quyết vấn đề biếng ăn tâm lý ở trẻ. Bạn nên tìm hiểu về các loại thức ăn cần thiết cho sự phát triển của con như: protein, carbohydrate, chất béo, vitamin và khoáng chất. Điều này sẽ giúp bạn xây dựng một thực đơn đa dạng, đảm bảo rằng con yêu nhận đủ các dưỡng chất quan trọng.

Hơn nữa, việc cập nhật kiến thức về dinh dưỡng cũng giúp bạn biết cách tạo ra các bữa ăn hấp dẫn về màu sắc và hương vị để kích thích sự vị giác của trẻ. Điều này sẽ giúp con yêu có thêm động lực thử nghiệm với các loại thức ăn mới, từ đó cải thiện thói quen ăn uống khoa học và đúng bữa hơn.

Cuối cùng, kiến thức về dinh dưỡng cũng giúp bạn điều chỉnh chế độ ăn uống phù hợp để con phát triển tốt hơn, cũng như luôn tràn đầy năng lượng để tham gia vào các hoạt động học tập và vui chơi hàng ngày.

6. Tham khảo ý kiến của các chuyên gia dinh dưỡng

Các chuyên gia dinh dưỡng có kiến thức sâu rộng và kinh nghiệm về cách cân đối chế độ ăn uống, am hiểu những loại thực phẩm và chất dinh dưỡng quan trọng cho sự phát triển của trẻ. Họ có thể đưa ra những gợi ý và tư vấn cụ thể, giúp ba mẹ hiểu rõ hơn về nguyên nhân biếng ăn tâm lý ở trẻ và cách khắc phục.

Thông qua buổi tư vấn, các chuyên gia cũng có thể giúp ba mẹ xây dựng một kế hoạch ăn uống cụ thể, đồng thời giới thiệu những phương pháp giáo dục dinh dưỡng và cách tạo ra một môi trường ăn uống tích cực, giúp trẻ dần yêu thích và quan tâm đến việc ăn uống.

Nhìn chung, biếng ăn tâm lý ở trẻ không phải là một thách thức quá "khó nhằn" khi bạn đã nắm rõ những bí quyết tuyệt vời mà Generali Việt Nam đã chia sẻ. Điều quan trọng là bạn phải luôn duy trì tình yêu thương, sự kiên nhẫn và sự tập trung đúng hướng trong suốt quá trình này.

Hãy nhớ rằng mục tiêu cuối cùng không chỉ là thay đổi thói quen ăn uống của con, mà còn là xây dựng một mối quan hệ gắn kết vững chắc với trẻ trong tương lai. Đừng quên theo dõi Blog Generali để cập nhập những kiến thức hữu ích khi chăm sóc con yêu nhé!

Nguồn tham khảo

• https://vinmec.com/vi/tin-tuc/thong-tin-suc-khoe/nhi/bieng-tam-ly-o-tre-em-dieu-tri-nhu-nao/
• https://nutrihome.vn/bieng-an-tam-ly-o-tre/
  
• https://vhnbio.vn/dau-hieu-nhan-biet-be-bieng-an-tam-ly-va-cach-khac-phuc
  
• https://dinhduongmevabe.com.vn/so-tay-cua-me/dinh-duong-va-suc-khoe-cho-be/544-bieng-an-tam-ly-o-tre-la-gi-va-lam-sao-de-khac-phuc