Làm cha mẹ là một hành trình hạnh phúc nhưng cũng đầy gian nan. Cha mẹ nào cũng mong muốn đem lại những điều tốt đẹp nhất cho con trẻ, tuy nhiên điều này cũng dễ khiến chúng ta trở nên nuông chiều con thái quá. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc đặt ra các giới hạn và nói “không” với con là vô cùng quan trọng để trẻ phát triển khỏe mạnh [1]. Đây cũng là một trong những yếu tố tiên quyết để nuôi dưỡng những đứa trẻ thông minh

Cùng Generali tìm hiểu về những tác hại của việc nuông chiều con thái quá, những lợi ích của việc đặt ra những giới hạn, cũng như những phương pháp nuôi con khoa học.

Tác hại của việc nuông chiều con thái quá

Cha mẹ thường có xu hướng đáp ứng mọi yêu cầu và mong muốn của con. Tuy nhiên, việc chiều chuộng thái quá và thiếu đi các giới hạn có thể gây ra những ảnh hưởng tiêu cực tới sự phát triển của trẻ. Nghiên cứu về tương quan giữa hành vi của trẻ và cha mẹ được thực hiện bởi tiến sĩ Diana Baumrind [2] cho thấy trẻ em lớn lên với cha mẹ dễ dãi thường gặp khó khăn trong việc kiểm soát bản thân, thể hiện hành vi và thiếu tinh thần trách nhiệm.

Để tránh rơi vào những cạm bẫy này, các chuyên gia như bác sỹ thạc sỹ Susan Newman [3] khuyến nghị cha mẹ nên đưa ra những giới hạn lành mạnh cho trẻ. Thông qua việc này, cha mẹ có thể dạy con những kỹ năng sống quý giá như tự kiềm chế, đặt ra kỷ luật cho bản thân và thấu hiểu tầm quan trọng của các giới hạn. Việc đặt ra các ranh giới đem lại cảm giác an toàn và tính trật tự cho trẻ, cho phép con tự tin khám phá thế giới.

Những lợi ích của việc nói “không” với trẻ

Mặc dù việc nói “không” với con có thể rất khó khăn, tuy nhiên, điều này đem lại vô số lợi ích cho sự phát triển toàn diện của trẻ. Bằng việc đặt ra các giới hạn và nói “không” khi cần thiết, cha mẹ có thể dạy con những giá trị thiết yếu như tinh thần trách nhiệm, sự tôn trọng và tính kiên cường.

Những điều thất vọng hoặc khó chịu mà trẻ gặp phải sẽ đem lại những cơ hội phát triển cho con. Con sẽ học được cách đối mặt với cảm xúc tiêu cực, phát triển kỹ năng giải quyết vấn đề, và xây dựng được khả năng chịu đựng. Việc cố gắng bảo vệ con khỏi mọi thất bại đồng nghĩa với việc bạn đang từ chối cho con cơ hội học hỏi và phát triển.

Các chuyên gia khuyến cáo cha mẹ khi nói “không” với con thì cần thực hiện với sự đồng cảm và lòng trắc ẩn [4]. Hãy giải thích lý do vì sao bạn từ chối và đưa ra những giải pháp thay thế để trẻ hiểu rằng quyết định của cha mẹ bắt nguồn từ tình yêu thương và sự lo lắng cho con.

Nghiên cứu khoa học thực hiện với các tổ chức như Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ (Parenting for Brain) [5] đã chứng minh sự hiệu quả của việc đặt ra ranh giới trong nuôi dạy con cái. Cách tiếp cận này gồm việc đặt ra những kỳ vọng rõ ràng và hướng dẫn cho trẻ để giúp con phát triển cảm xúc và hành vi.

Sự khuyến khích và lời khen là một công cụ mạnh mẽ trong việc đặt ra giới hạn cho con. Điều này bao gồm việc nhìn nhận và khen thưởng những hành vi tốt, khuyến khích con tiếp tục đưa ra những lựa chọn tích cực. Ví dụ, nếu con tự giác hoàn thành bài tập về nhà, cha mẹ có thể khen ngợi nỗ lực của con và thưởng cho con như tăng thời gian chơi hay tặng những món quà nhỏ. Việc khuyến khích những hành vi tích cực sẽ giúp con có thêm động lực để tiếp tục những hành động này trong tương lai.

Bên cạnh đó, việc nhất quán trong thưởng phạt cũng đóng một vai trò quan trọng. Điều này cung cấp những hướng dẫn rõ ràng và dạy con về tinh thần trách nghiệm với hành động của bản thân. Ví dụ, nếu trẻ liên tục vi phạm các quy tắc trong nhà như không dọn đồ chơi sau khi chơi, cha mẹ có thể phạt con bằng cách cắt giảm giờ chơi hoặc tước bỏ một số đặc quyền của con. Bằng việc duy trì tính nhất quán trong thưởng phạt, con sẽ hiểu rằng những hành động của con sẽ có những hậu quả nhất định, từ đó phát triển được tinh thần trách nhiệm.

Cha mẹ cần nhớ điều quan trọng là áp dụng việc thưởng phạt phù hợp với lứa tuổi, hợp lý và có liên quan trực tiếp đến các hành vi của con. Với trẻ nhỏ, hình phạt đặt ra có thể là cho con thời gian tự suy nghĩ hay mất một số đặc quyền, còn với trẻ lớn hơn, cha mẹ có thể áp dụng các biện pháp cấm túc hoặc giao thêm việc nhà cho con. Duy trì sự nhất quán là chìa khóa thành công của việc đặt ra các giới hạn và giúp trẻ hiểu về mối quan hệ nguyên nhân – kết quả giữa hành động của con và các hệ quả nhận được.

Việc đặt ra các giới hạn, thưởng phạt tích cực và nhất quán sẽ giúp con phát triển tính kỷ luật, tự kiềm chế và tinh thần trách nhiệm. Điều này đem lại cho những hướng dẫn trật tự và rõ ràng, thúc đẩy sức khỏe tinh thần và sự phát triển toàn diện của trẻ. Thông qua việc đặt ra những kỳ vọng phù hợp và thực hiện các chiến lược này, cha mẹ có thể xây dựng một môi trường nuôi dưỡng và hỗ trợ con phát triển.

Cha mẹ cần giữ cân bằng và hài hòa mọi yếu tố

Làm cha mẹ là một công việc đòi hỏi sự tinh tế và cân bằng. Mặc dù cha mẹ luôn có xu hướng nuông chiều con, nghiên cứu khoa học và các chuyên gia khuyến cáo bạn nên hành động ngược lại. Việc đặt ra các giới hạn và nói “không” với con là cần thiết cho sự phát triển khỏe mạnh của trẻ. Bằng việc thực hiện điều này, cha mẹ có thể dạy con về tính trách nhiệm, sự độc lập và trang bị cho con các kỹ năng cần thiết để vượt qua những khó khăn trong cuộc sống.

Các bậc cha mẹ cần áp dụng các biện pháp nuôi dạy cân bằng và lành mạnh như đưa ra các giới hạn rõ ràng và nhất quán trong thưởng phạt. Với việc cung cấp các giá trị, sự trật tự, hướng dẫn và tình yêu thương, cha mẹ có thể khuyến khích con trở nên kiên cường, trách nhiệm, nhân ái, luôn thích ứng để hòa hợp với một thế giới luôn thay đổi.

Sau tất cả, chúng ta luôn mong muốn những điều tốt đẹp nhất sẽ đến với con. Do đó, Generali hân hạnh giới thiệu VITA – Cho Con – một sản phẩm bảo hiểm liên kết đầu tư. VITA – Cho Con giúp bạn cùng con lớn lên, cung cấp sự bảo vệ cũng như các cơ hội đầu tư. Đây là một biện pháp thông minh giúp bạn đảm bảo cho tương lai, đồng thời nuôi dưỡng những ước mơ của con.

Nguồn tham khảo

[1] https://www.unicef.org/vietnam/vi/c%C3%A1ch-gi%C3%BAp-tr%E1%BA%BB-0-5-tu%E1%BB%95i-c%C3%B3-s%E1%BB%A9c-kh%E1%BB%8Fe-tinh-th%E1%BA%A7n-t%C3%ADch-c%E1%BB%B1c-trong-cu%E1%BB%99c-s%E1%BB%91ng

[2] https://donghanhcungcon.com.vn/bai-viet-tham-khao/day-con-16-2/#3_Phong_cach_nuoi_day_de_dai_Permissive_Parenting

[3] https://www.susannewmanphd.com/blog/2015/06/02/are-you-too-much-of-a-yes-parent/

[4] https://giaoducthoidai.vn/dat-ra-tinh-huong-de-day-con-biet-cach-noi-khong-post613684.html

[5] https://tapchitamlyhoc.com/cha-me-nuong-chieu-con-cai-9599.html