Những điều bạn cần biết về cổ phiếu quỹ là gì

Cổ phiếu quỹ là một kênh đầu tư phổ biến được nhiều nhà đầu tư tận dụng để tăng lợi nhuận từ những biến động của thị trường tài chính. Tuy nhiên, đối với những người mới bắt đầu khái niệm này có thể hơi xa lạ.

Nếu bạn đang tìm kiếm một bức tranh tổng quan về cổ phiếu quỹ là gì, và muốn nắm bắt những kinh nghiệm hữu ích để tham gia vào lĩnh vực đầu tư hấp dẫn này thì đừng bỏ qua bài viết của Generali Việt Nam nhé!

Cổ phiếu quỹ là gì?

Cổ phiếu quỹ có tên gọi đầy đủ là cổ phiếu ngân quỹ, được phát hành bởi công ty cổ phần đại chúng. Sau đó, chính công ty sẽ mua lại cổ phiếu từ nguồn vốn của mình. Tuy nhiên, số cổ phiếu này sẽ không tính vào số lượng mà công ty đang lưu hành.

Lưu ý: Chỉ khi công ty đại chúng mua lại từ lượng cổ phiếu đang lưu hành thì cổ phiếu quỹ mới được hình thành. Đồng thời, cổ phiếu quỹ không phải là những cổ phiếu phát hành không thành công.

Cổ phiếu quỹ là gì? Hãy cùng Generali tìm hiểu về loại hình đầu tư này và cách tạo ra lợi nhuận từ chúng

Đặc điểm của cổ phiếu quỹ

Bản chất của loại cổ phiếu này chính là cổ phiếu chung của tất cả cổ đông (các nhà đầu tư - NĐT) trong công ty. Nhìn chung, cổ phiếu quỹ không đem lại lợi ích riêng cho một cá nhân nào - trừ trường hợp doanh nghiệp bán chứng chỉ ra thị trường để thu tiền về.

Dưới đây là 6 đặc điểm nổi bật của cổ phiếu quỹ so với những cổ phiếu khác:

Cổ đông không được trả cổ tức bằng tiền mặt hoặc bằng cổ phiếu;
Cổ đông không được mua cổ phiếu ưu đãi hay cổ phiếu mới; không có quyền biểu quyết.
Không được chia vốn khi thanh lý công ty, không được tính vào EPS (thu nhập trên mỗi cổ phiếu)...
Sau khi mua cổ phiếu của chính mình, công ty đại chúng có quyền giữ lại hoặc hủy và bán ra lại thị trường nếu cần huy động vốn.
Số lượng cổ phiếu quỹ mua về không vượt quá tỷ lệ vốn hóa của công ty.
Khi mua bán cổ phiếu quỹ, công ty chỉ được phép ghi nhận thặng dư vốn cổ phần và tăng giảm nguồn vốn mà không được ghi nhận lãi lỗ.

Ưu và nhược điểm khi đầu tư cổ phiếu quỹ là gì?

Tùy theo nhu cầu tài chính và tình hình kinh doanh hiện tại mà công ty sẽ đưa ra quyết định mua hoặc bán cổ phiếu quỹ. Thông qua đó, công ty có thể điều chỉnh giá cổ phiếu trên thị trường.

Sau khi hiểu rõ đặc điểm của cổ phiếu quỹ là gì, nếu bạn muốn đầu tư vào loại cổ phiếu này thì phải ghi nhớ ưu - nhược điểm của nó dưới đây:

Ưu điểm

Việc mua lại cổ phiếu sẽ kích của chính mình sẽ kích thích cổ phiếu tăng giá trong trường hợp cổ phiếu của công ty đang bị định giá thấp hơn thực tế. Bên cạnh đó, mua lại cổ phiếu còn tác động đến xu hướng và gây biến động giá trên thị trường chứng khoán. Điều này thu hút nhiều NĐT mua vào và làm chậm tốc độ giảm giá của cổ phiếu.
Khi cổ phiếu của công ty đang bị giảm mạnh, việc hình thành cổ phiếu quỹ sẽ khẳng định với các cổ đông rằng doanh nghiệp vẫn đang hoạt động tốt.
Mua cổ phiếu quỹ còn được xem là kênh đầu tư sinh lợi an toàn. Doanh nghiệp có thể tận dụng nguồn tiền nhàn rỗi để mua bán cổ phiếu nhằm thu lợi nhuận.
Thay vì phát hành cổ phiếu thưởng (ESOP), doanh nghiệp có thể dùng cổ phiếu quỹ để thưởng cho nhân viên.
Loại cổ phiếu này còn giúp thu hút các nhà đầu tư và cải thiện các chỉ số lợi nhuận trên cổ phần.

Nhược điểm

Lạm dụng cổ quỹ phiếu sẽ ảnh hưởng lớn đến tài chính của cả công ty và gây thiệt cho những cổ đông khác.
Việc mua lại cổ phiếu đang lưu hành với số lượng lớn để phát hành cổ phiếu quỹ sẽ dẫn đến giảm nguồn tiền mặt, ảnh hưởng đến chi phí cho các hoạt động kinh doanh khác, đồng thời tăng hệ số nợ của doanh nghiệp và làm suy giảm khả năng chống chịu khủng hoảng.
Một số trường hợp công ty mua lại cổ phiếu quỹ còn khiến giá cổ phiếu trên thị trường sụt giảm nhiều hơn. Điều này khiến các nhà đầu tư mất niềm tin vào sự tăng trưởng của công ty trong tương lai.

Cổ phiếu quỹ là gì? Hãy cùng Generali tìm hiểu về loại hình đầu tư này và cách tạo ra lợi nhuận từ chúng

Doanh nghiệp mua cổ phiếu quỹ để làm gì?

Thông qua những giải đáp về ưu - nhược điểm của cổ phiếu quỹ là gì, chắc chắn nhiều người sẽ thắc mắc "vì sao các công ty phát hành và mua lại cổ phiếu quỹ dù không nhận được quyền lợi gì?". Generali Việt Nam sẽ giúp bạn hiểu rõ mục đích của việc phát hành cổ phiếu quỹ như sau:

1. Tăng quyền kiểm soát công ty

Tránh trường hợp tổ chức hoặc nhà đầu tư cá nhân lợi dụng thời điểm giá cổ phiếu giảm và mua lại với số lượng lớn nhằm chiếm quyền kiểm soát các hoạt động kinh doanh của công ty trong tương lai.

2. Mua và bán lại

Khi thị trường giảm, các công ty đại chúng mua lại cổ phiếu và bán ra khi thị trường tăng nhằm hưởng lợi nhuận từ khoản chênh lệch. Mặc dù phần tiền này không được hạch toán vào lợi nhuận ròng, nhưng giúp tăng thặng dư vốn cổ phần trên báo cáo tài chính.

3. Cải thiện chỉ số tài chính của công ty

Việc mua lại có thể khiến cổ phiếu công ty đang lưu hành giảm, nhưng gián tiếp làm tăng một vài chỉ số khác như EPS (tỷ suất thu nhập trên cổ phần) và ROE (tỷ suất sinh lời trên vốn chủ sở hữu).

4. Đảm bảo lợi ích của các cổ đông

Nhiều công ty mua lại cổ phiếu quỹ khi thị trường đi xuống nhằm mục đích giảm lượng cổ phiếu lưu hành. Điều này góp phần tăng giá trị cổ phiếu mà các cổ đông đang sở hữu.

5. Thu hồi cổ phiếu ESOP

Công ty tiến hành thu mua ESOP từ những lao động nghỉ việc và bán lại cho những nhân viên hiện tại để thúc đẩy động lực làm việc.

Cổ phiếu quỹ là gì? Hãy cùng Generali tìm hiểu về loại hình đầu tư này và cách tạo ra lợi nhuận từ chúng

Điều kiện khi mua bán cổ phiếu quỹ

Theo quy định của pháp luật tại Điều 36 Luật Chứng khoán 2019, để mua lại và bán cổ phiếu quỹ của chính mình - công ty đại chúng phải tuân thủ các điều kiện sau:

1. Điều kiện mua lại cổ phiếu quỹ đối với công ty đại chúng

Việc mua lại cổ phiếu của chính mình nhằm giảm vốn điều lệ cần được Đại hội đồng cổ đông chấp thuận và quyết định bằng văn bản cụ thể, có nêu rõ: số lượng cổ phiếu mua vào, phương án mua lại, thời gian mua cổ phiếu và nguyên tắc xác định giá mua lại.
Phải có đủ nguồn vốn để mua lại cổ phiếu; và được xác định rõ dựa trên báo cáo tài chính.
Trường hợp công ty mẹ muốn mua cổ phiếu quỹ bằng thặng dư vốn cổ vần hoặc nguồn quỹ khác, đều cần xác định dựa trên báo cáo tài chính. Nếu công ty mua lại bằng lợi nhuận sau thuế chưa phân phối thì không lớn hơn mức lợi nhuận đó.
Phải có 1 công ty chứng khoán chỉ định giao dịch, trừ việc mua lại cổ phiếu của chính mình.
Nếu công ty đại chúng kinh doanh ngành nghề có điều kiện thì phải tuân thủ theo các quy định của pháp luật.

Một số trường hợp công ty đại chúng mua lại cổ phiếu quỹ được miễn trừ điều kiện trên:

Việc mua lại cổ phiếu phải thông qua các cổ đông, đồng thời chấp hành theo quy định của pháp luật.
Trường hợp công ty mua lại cổ phiếu quỹ để thưởng hoặc trả cổ tức cho người lao động.
Mua lại cổ phiếu của chính mình hoặc cổ phiếu lô lẻ để sửa lỗi giao dịch.

Cổ phiếu quỹ là gì? Hãy cùng Generali tìm hiểu về loại hình đầu tư này và cách tạo ra lợi nhuận từ chúng

2. Điều kiện bán lại cổ phiếu quỹ ra thị trường

a. Đối với lượng cổ phiếu quỹ đã mua

Doanh nghiệp có thể bán cổ phiếu quỹ ra thị trường để huy động vốn hoặc dùng làm cổ phiếu thưởng cho nhân viên.
Doanh nghiệp có thể không được chào bán cổ phần để tăng vốn hoặc hủy số cổ phiếu đã mua trong vòng 06 tháng kể từ ngày mua lại cổ phiếu quỹ.

b. Đối với cổ phiếu chưa niêm yết

Để mua lại cổ phiếu quỹ, phải có chỉ định của một công ty chứng khoán. Nguyên tắc xác định giá mua bán cổ phiếu sẽ áp dụng theo công thức sau:

Giá đặt mua ≤ giá tham chiếu + (Giá tham chiếu *50% biên độ giao động giá của cổ phiếu).
Giá đặt bán ≥ giá tham chiếu – (Giá tham chiếu *50% biên độ giao động giá của cổ phiếu).

Trong mỗi phiên giao dịch, công ty chỉ được giao dịch mua bán cổ phiếu quỹ theo phương thức khớp lệnh. Đồng thời, tổng khối lượng giao dịch tối đa là 10% và 3% dựa trên khối lượng đã đăng ký.

Cổ phiếu quỹ là gì? Hãy cùng Generali tìm hiểu về loại hình đầu tư này và cách tạo ra lợi nhuận từ chúng

3. Các trường hợp công ty không được mua lại cổ phiếu

Ngoài những trường hợp mua lại cổ phiếu quỹ là gì, thì bạn cũng cần nắm rõ quy định về trường hợp công ty không được mua lại cổ phiếu theo Khoản 3, Điều 36, Luật Chứng khoán: Từ ngày 1/1/2021, công ty đại chúng không được phép mua lại cổ phiếu của chính mình trong các trường hợp sau:

Báo cáo tài chính ghi nợ quá hạn trong vòng 06 tháng gần nhất, được ghi trong .
Đang phát hành cổ phiếu để huy động vốn.
Cổ phiếu công ty là đối tượng chính được mua mua công khai.
Không được mua lại cổ phiếu trong vòng 06 - được tính từ thời điểm kết thúc đợt phát hành.

Bên cạnh đó, công ty đại chúng không được mua lại cổ phiếu của các đối tượng dưới đây (trừ trường hợp mua lại theo bản án của Tòa án - tương ứng với phương thức khớp lệnh hoặc tỷ lệ sở hữu công ty):

Các cổ đông có vốn chủ sở hữu lớn.
Cổ đông đang sở hữu cổ phiếu hạn chế chuyển nhượng.
Nhân viên nội bộ và những người liên quan.

Sau khi mua lại cổ phiếu quỹ trong vòng 10 ngày, công ty cần làm thủ tục giảm vốn điều lệ phù hợp với tổng giá trị số cổ phiếu đã mua. Ngoài ra, công ty phải báo cáo tổng số lượng cổ phiếu trả cổ tức hoặc cổ phiếu thưởng cho nhân viên mua lại cho đại hội cổ đông để làm thủ tục giảm vốn điều lệ.

Lưu ý khi đầu tư vào cổ phiếu quỹ là gì?

Để đầu tư cổ phiếu quỹ hiệu quả, bạn phải dành thời gian nghiên cứu thị trường chứng khoán và các loại cổ phiếu. Đồng thời, việc nắm rõ quy tắc giao dịch cổ phiếu trước khi đầu tư cũng là điều cực kỳ quan trọng. Dưới đây là những điều bạn cần lưu ý:

Xem xét đến quyền lợi của các cổ đông có bị ảnh hưởng khi công ty mua lại cổ phiếu quỹ không. Điều này giúp tránh người này mua lại với giá quá cao không khi người khác mua rẻ hơn, dẫn đến mất cân bằng lợi ích chung.
Công ty có thể hủy bỏ toàn bộ cổ phiếu quỹ đã mua sau khi nhận được sự chấp thuận từ Đại hội đồng cổ đông, nhằm mục đích giảm vốn điều lệ.
Trường hợp không hủy bỏ, số cổ phiếu đó có thể được phát hành hoặc bán ra thị trường bất kỳ khi nào. Tuy nhiên, phải đáp ứng thời hạn cũng như điều kiện bán ra - mua lại cổ phiếu quỹ theo quy định của pháp luật.
Phải tính toán kỹ càng về sự sụt giảm vốn điều lệ tương ứng với giá trị cổ phiếu đã mua để không ảnh hưởng tới hoạt động của doanh nghiệp.

Trường hợp bạn là người chưa có nhiều kinh nghiệm về đầu tư chứng khoán hoặc không có nhiều thời gian theo dõi biến động của thị trường thì hãy chọn đầu tư vào quỹ mở bằng cách việc tham gia vào sản phẩm Bảo hiểm liên kết đơn vị, chẳng hạn là VITA - Đầu Tư Như Ý.

>> Bài viết liên quan: Bảo hiểm liên kết chung: Giải pháp bảo vệ toàn diện, đầu tư an toàn

VITA - Đầu Tư Như Ý giúp bảo vệ bạn trước các rủi ro không lường trước như nằm viện, tai nạn, bệnh hiểm nghèo… khi mua thêm các gói bảo hiểm bổ trợ.

Ngoài ra, sản phẩm còn mang đến cơ hội đầu tư - sinh lời hiệu quả thông qua 4 quỹ mở được quản lý và vận hành bởi VinaCapital và Dragon Capital. Bên cạnh đó, bạn có thể lựa chọn các mức độ bảo vệ khác nhau trên cùng một mức phí như quyền lợi Tử vong hoặc Thương tật vĩnh viễn.

Cổ phiếu quỹ là gì? Hãy cùng Generali tìm hiểu về loại hình đầu tư này và cách tạo ra lợi nhuận từ chúng

Tham gia VITA - Đầu Tư Như Ý, bạn có thể an tâm tận hưởng cuộc sống hạnh phúc cùng người thân yêu và xây dựng tương lai tươi sáng hơn với một kế hoạch tài chính được chu toàn ngay từ sớm.

Hiểu rõ "cổ phiếu quỹ là gì" không chỉ giúp bạn mở rộng lựa chọn trong lĩnh vực đầu tư, mà còn là chìa khóa để tối ưu hóa lợi nhuận và giảm thiểu rủi ro.

Đối với những ai muốn khám phá sâu hơn về cổ phiếu quỹ hoặc quan tâm đến việc tận dụng các giải pháp tài chính hiệu quả - hãy liên hệ ngay với Generali Việt Nam.

Chúng tôi sẵn lòng tư vấn, hướng dẫn và giải đáp mọi thắc mắc của bạn. Đừng để cơ hội đầu tư lý tưởng trôi qua - hãy cùng Generali Việt Nam biến mục tiêu tài chính của bạn thành hiện thực!

Nguồn tham khảo