Cơn đau ngực cấp có nhiều nguyên nhân, thường gặp do bệnh lý tim mạch, bệnh cơ xương thành ngực hoặc bệnh lý trào ngược dạ dày thực quản. Đặc biệt, cơn đau thắt ngực cấp là biểu hiện lâm sàng điển hình và đặc trưng nhất của bệnh mạch vành. Đây cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo về biến chứng đặc biệt nguy hiểm đe dọa tính mạng người bệnh, đó là nhồi máu cơ tim.

Nguyên nhân cơn đau ngực cấp

Tính chất của cơn đau ngực giúp gợi ý nguyên nhân¹:

• Cơn đau thắt ngực cấp trong bệnh lý mạch vành cấp: người bệnh đau ngực cảm giác như bị bóp nghẹt, căng ép, đè nén lên ngực, khó chịu ở vùng ngực bên trái, có thể đi kèm các triệu chứng lạnh mồ hôi, chóng mặt, buồn nôn và khó thở.

• Cơn đau ngực như xé toẹc, lan từ trước ngực ra sau lưng hoặc ngược lại, có thể suy đoán tới bệnh lý phình tách động mạch chủ.

• Đau lói ngực, thường do nguyên nhân phổi hoặc màng phổi hoặc bệnh cơ xương thành ngực.

• Đau kiểu rát bỏng, kèm ợ hơi, ợ chua, khó tiêu thường do trào ngược dạ dày thực quản.

Ngoài ra, còn các triệu chứng đi kèm đau ngực giúp định hướng chẩn đoán, chẳng hạn như ho ra máu có thể là nhồi máu phổi, viêm phổi thùy, áp xe phổi hoặc lao phổi.

Xử trí khi bị cơn đau thắt ngực cấp (do bệnh mạch vành)^2,3:

Bước 1: Cho bệnh nhân ngưng mọi hoạt động, ngồi xuống nghỉ ngơi hoàn toàn, và trấn an bệnh nhân cố gắng giữ bình tĩnh².

Bước 2: Kiểm tra mạch và đo huyết áp cho bệnh nhân. Và hỏi nhanh tiền sử bệnh lý tim mạch bệnh nhân (nếu có từ trước).

Bước 3: Đánh giá mức độ đau ngực, nên tập trung vào cơn đau và đánh giá tình trạng bệnh nhân theo các yếu tố sau:

• Thời gian bắt đầu cơn đau

• Kiểu và tính chất cơn đau

• Yếu tố làm tăng, giảm cơn đau

• Các triệu chứng lâm sàng đi kèm

• Các bệnh nền tim mạch và yếu tố nguy cơ

Bước 4: Trấn an bệnh nhân duy trì hơi thở chậm đều.

Xử lý nhanh chóng cho nạn nhân là điều cần thiết, cấp bách. Nhưng chúng ta phải sơ cấp cứu theo đúng trình tự, nguyên tắc và kỹ thuật, lưu ý những điều sau²:

 ✔NÊN:

• Cho bệnh nhân ngưng mọi hoạt động và nghỉ ngơi thư giãn

• Đo huyết áp, bắt mạch và duy trì hơi thở chậm đều cho bệnh nhân

• Gọi xe cấp cứu, nếu nhận định cơn đau ngực này nghiêm trọng.

• Đau ngực cấp tiềm ẩn nguyên nhân từ nhẹ đến nặng.

• Bệnh nhân bị đau ngực cấp cần được khám toàn diện tại bệnh viện và xứ trí kịp thời, nhất là bệnh lý mạch vành cấp / nhồi máu cơ tim.

🗶 KHÔNG NÊN:

• Không xoa dầu gió hoặc cạo gió, vì bằng chứng khoa học rất hạn chế, và việc này làm chậm trể thời gian vàng xử trí nhồi máu cơ tim.

Để nắm rõ cách sơ cứu người bị đau ngực cấp hiệu quả nhất, mời bạn theo dõi chi tiết cách xử lý qua video clip hướng dẫn 2 phút sơ cứu by Generali!

Tài liệu tham khảo

1. Chest pain, Mayo Clinic. Nguồn: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/chest-pain/symptoms-causes/syc-20370838

2. Chest pain: Finnish Red Cross. Nguồn: https://www.redcross.fi/first-aid/first-aid-instructions/chest-pain/

3. The ABCDE Approach, Reuscitation Council UK. Nguồn: https://www.resus.org.uk/library/abcde-approach

(*) Bài viết đã được tư vấn bởi Bác sĩ chuyên khoa 1, Nguyễn Tất Thành, nguyên bác sĩ Bệnh viện Nhi đồng 2, hiện công tác viện nghiên cứu y khoa Woolcock và đại học Sydney, Úc.