Động kinh là gì?

Động kinh (dân gian gọi là giật kinh phong), là một rối loạn thần kinh liên quan đến tình trạng phóng điện bất thường ở các tế bào thần kinh não. Điều này tạo ra những cơn co giật, thay đổi hành vi, mất ý thức ở người bệnh. Có nhiều nguyên nhân gây ra động kinh², các nguyên nhân sau đây thường gặp:

• Bất thường cấu trúc não

• Di truyền (gen đột biến)

• Sang chấn trong khi sinh

• Chấn thương sọ não

• Cơn tăng huyết áp khẩn cấp, thiếu máu não cục bộ

• Viêm não-màng não

• Viêm não tự miễn sau nhiễm một số siêu vi

• Ngộ độc thuốc và độc chất

• Các bệnh rối loạn chuyển hóa

• Động kinh vô căn

Động kinh có thể được chia thành các thể chính sau^3,4: động kinh khu trú (hay cục bộ) và động kinh toàn thể, cơn vắng ý thức và một số thể động kết hợp.

Những dấu hiệu động kinh bạn dễ nhận biết

Dấu hiệu động kinh có thể khác nhau tùy theo loại cơn động kinh⁴. Một số người chỉ nhìn chằm chằm trong vài giây (hay còn gọi cơn vắng ý thức), một số co giật toàn bộ cơ thể, một số người lại có những hành vi lặp lại hoặc bất thường. Các triệu chứng thường gặp của động kinh⁴:

• Mất ý thức

• Co giật hoặc run giật các chi hoặc cơ thể

• Chảy nước miếng, mà không kiểm soát được

• Cắn lưỡi

• Mắt trợn trừng hoặc quay về một bên

• Khó thở hoặc ngừng thở

• Tiếng rên rỉ hoặc kêu la

• Các thay đổi về hành vi và nhận thức

• Mất kiểm soát tiểu tiện hoặc đại tiện

Phương pháp sơ cứu động kinh đúng bạn cần biết

Khi gặp người bị động kinh, đầu tiên, bạn cần bình tĩnh, không hoảng loạn để có thể sơ cứu động kinh tốt nhất. Cần lưu ý không áp dụng theo những “phương pháp dân gian" hoặc các hướng dẫn không chính thống.  

Thay vào đó, hãy áp dụng 2 phút sơ cứu động kinh như dưới đây nhé !

• Kiểm tra tình trạng hô hấp và khả năng tri giác của người bệnh

• Kiểm tra mạch đập

• Kê gối mềm hoặc áo khoác để ngửa cổ, nâng cằm người bệnh lên

• Lau sạch đàm nhớt để giúp đường thở được thông thoáng

Một số lưu ý khác bạn nên khi nhớ khi giúp người bị động kinh⁵:

✔ NÊN:

• Đặt bệnh nhân nằm thoải mái

• Đặt một chiếc gối / áo khoác dưới cổ sau đó ngửa cổ, nâng cằm bệnh nhân lên

• Đặt người bệnh nằm nghiêng sang một bên để dễ làm sạch đàm nhớt và chất nôn

• Ghi nhận thời gian cơn co giật

• Gọi nhân viên y tế hỗ trợ nếu cơn co giật kéo dài > 5 phút 

🗶 KHÔNG NÊN:

• Không đặt bất cứ thứ gì vào miệng bệnh nhân trong cơn động kinh

• Không cho bệnh nhân uống nước, thuốc hay thức ăn khi đang xảy ra co giật để tránh bị ngạt đường thở.  

Để nắm rõ cách sơ cứu người bị động kinh hiệu quả nhất, mời bạn xem video clip 2 Phút Sơ Cứu dưới đây nhé!

Tài liệu tham khảo

1. Epilepsy, Mayo Clinic. Nguồn: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/epilepsy/symptoms-causes/syc-20350093

2. Delanty N, Vaughan CJ, French JA. Medical causes of seizures. Lancet. 1998 Aug 1;352(9125):383-90. doi: 10.1016/S0140-6736(98)02158-8.

3. Scheffer IE, Berkovic S, Capovilla G, Connolly MB, French J, Guilhoto L, et al. ILAE classification of the epilepsies: Position paper of the ILAE Commission for Classification and Terminology. Epilepsia. 2017 Apr;58(4):512-521.

4. Sarmast ST, Abdullahi AM, Jahan N. Current Classification of Seizures and Epilepsies: Scope, Limitations and Recommendations for Future Action. Cureus. 2020 Sep 20;12(9):e10549. doi: 10.7759/cureus.10549.

5. General First Aid for Seizure, Epilepsy Foundation. Nguồn: https://www.epilepsy.com/recognition/seizure-first-aid  

(*) Bài viết đã được tư vấn bởi Bác sĩ chuyên khoa 1, Nguyễn Tất Thành, nguyên bác sĩ Bệnh viện Nhi đồng 2, hiện công tác viện nghiên cứu y khoa Woolcock và đại học Sydney, Úc.