Ngộ độc thực phẩm là gì?

Ngộ độc thực phẩm xảy ra khi bạn ăn thức ăn hoặc đồ uống đã bị nhiễm khuẩn và nhiễm độc tố tiết ra từ thức ăn-uống bị nhiễm khuẩn, từ các thực phẩm ôi thiu, độc tố từ các chất bảo quản, chất phụ gia ¹. Ngộ độc thực phẩm có thể xảy ra ở mọi đối tượng, mọi lứa tuổi sau khi ăn những thực phẩm không đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.

Nguyên nhân 1: Vi khuẩn thương hàn Salmonella spp., độc tố tụ cầu Staphylococci trong sữa, thịt gia cầm chưa nấu chín, độc tố Clostridium botulinum co trong thị cá bị ươn, ôi thiu hoặc đồ hộp quá hạn sử dụng, độc tố vi nấm Aflatoxin từ các loại hạt đậu bị nấm mốc, các kim loại nặng như asen, chì, thủy ngân, selenium lẫn trong thực phẩm, các chất bảo quản, chất phụ gia…v.v.

Triệu chứng ngộ độc thực phẩm

Nổi bật với các triệu chứng về tiêu hoá, có thể xảy ra vài phút hoặc một vài giờ sau ăn, cũng có thể một tới hai ngày sau khi ăn phải thức ăn, nguồn nước bị nhiễm khuẩn hoặc nhiễm độc tố. Các triệu chứng lâm sàng thường gặp ^1,2:

• Buồn nôn, nôn mửa
• Đau bụng, quặn từng cơn
• Tiêu chảy, phân có thể có nhầy máu
• Sốt
• Co giật
• Đau đầu, chóng mặt
• Nhìn mờ, nhìn đôi
• Tụt huyết áp, trụy tim mạch
• Tê liệt cơ

Cách xử trí khi bị ngộ độc thực phẩm đơn giản, hiệu quả

Bệnh nhân có thể thực hiện các cách sau tại nhà. Bước sơ cứu rất đơn giản, điều quan trọng bạn cần bình tĩnh thực hiện tuần tự các bước sơ cứu sau đây ¹:

• Kiểm tra dấu hiệu mất nước: Mất nước có thể dẫn đến tụt huyết áp, trụy tim mạch thậm chí tử vong, nếu không xử lý kịp thời
• Kiểm tra mạch, nhịp tim và huyết áp
• Tiến hành bù nước và điện giải cho người bệnh bằng đường uống với gói Oresol. Đây là điều trị quan trọng nhất đối với bệnh nhân ngộ độc thực phẩm. Nếu bệnh nhân có mất nước và không thể uống được, cần cho bệnh nhân nhập viện để được truyền dịch kịp thời.

Đồng thời, bệnh nhân cũng cần lưu ý sau khi bị ngộ độc:

✔ NÊN

• Bổ sung lượng nước và điện giải tương ứng lượng nước mất sau khi nôn và tiêu chảy.
• Tiếp tục ăn uống với lượng dịch nhu cầu cơ bản hằng ngày.
• Cần nghỉ ngơi và chọn ăn những thức ăn dễ tiêu hóa.
• Luôn kiểm tra dấu mất nước, nếu như trường hợp có mất nước và có các dấu hiệu mệt mỏi, vật vã, kích thích thì phải nhanh chóng đến cơ sở y tế để được thăm khám và xử trí.

🗶 KHÔNG NÊN

• Không sử dụng thuốc cầm tiêu chảy vì thuốc làm chậm việc đào thải độc tố và vi khuẩn ra khỏi cơ thể, và sẽ làm kéo dài thời gian bệnh.
• Hạn chế việc sử dụng thuốc hoặc chất gây nôn cho bệnh nhân ngộ độc thực phẩm vì có thể dẫn đến xấu hơn tình trạng rối loạn nước và điện giải.

Để nắm rõ cách sơ cứu ngộ độc cấp hiệu quả nhất, mời bạn theo dõi chi tiết cách xử lý qua video clip hướng dẫn 2 phút sơ cứu by Generali!

Tài liệu tham khảo

1. Ngộ độc thực phẩm: nguyên nhân, triệu chứng và hướng dẫn xử trí. Nguồn: https://tamanhhospital.vn/ngo-doc-thuc-pham/

2. Nhận diện dấu hiệu và cách sơ cứu ngộ độc thực phẩm. Nguồn: https://www.vinmec.com/vi/tieu-hoa-gan-mat/thong-tin-suc-khoe/nhan-dien-dau-hieu-va-cach-so-cuu-khi-bi-ngo-doc-thuc-pham/

(*) Bài viết đã được tư vấn bởi Bác sĩ chuyên khoa 1, Nguyễn Tất Thành, nguyên bác sĩ Bệnh viện Nhi đồng 2, hiện công tác viện nghiên cứu y khoa Woolcock và đại học Sydney, Úc.