Mắc nghẹn là gì?

Mắc nghẹn (Choking, còn được gọi là tắc nghẽn đường thở do dị vật) là một trường hợp cấp cứu đe dọa đến tính mạng đặc trưng bởi sự tắc nghẽn đường thở, do hít hoặc nuốt phải các dị vật, thường gặp do thức ăn. Hậu quả của nghẹn, làm cắt nguồn cung cấp oxy cho não bộ 1.

Do đâu khiến mắc nghẹn?

Hiện tượng mắc nghẹn khi ăn cơm có thể xảy ra ở bất kỳ ai, nhưng thường gặp nhất là người cao tuổi. Các tình trạng sau đây thường gây ra mắc nghẹn:

• Nuốt vội, thức ăn chưa được nghiền nát có thể gây nghẹn khi nuốt.
• Vừa ăn uống, vừa nói chuyện cũng có thể gây mắc nghẹn.
• Các bất thường cấu trúc dạ dày, thực quản cũng có thể là nguyên nhân gây nuốt nghẹn.

Mẹo chữa mắc nghẹn nhanh chóng, kịp thời

Theo các chuyên gia, trong trường hợp nạn nhân bị mắc nghẹn, bạn nhanh chóng xử lý theo những cách dưới đây ¹:

Đối với mắc nghẹn mức độ nhẹ: cách xử lý đơn giản và nhanh nhất là cho nạn nhân uống một ngụm nước hoặc sữa tươi, nuốt từ từ, nhẹ nhàng. Chỉ cần vài phút sau là cơn nghẹn sẽ qua nhanh.

Đối với mắc nghẹn mức độ nặng: biểu hiện nạn nhân hốt hoảng, vật vã, không nói được, thở rít, dấu hiệu muộn ho yếu, thở yếu, tím tái, bất tỉnh.

• Khi có một mình, bạn hãy ngồi hơi cúi về phía trước, ho thật mạnh và có thể thúc bụng mạnh vào cạnh mép bàn để tạo phản xạ ho mạnh tống dị vật ra ngoài.
• Nếu có nhân viên hỗ trợ sơ cấp cứu, tiến hành các bước sau:
  • Ở vị trí giữa xương bả vai, vỗ mạnh 5 cái
  • Sau đó, người sơ cấp cứu đứng phía sau nạn nhân, nắm chặt hai tay, ấn thật mạnh 5 (đến 10) cái vào bụng vùng ngay dưới mũi ức (thủ thuật Heimlich)
  • Thực hiện luân phiên cho đến khi dị vật được tống ra.

Ngoài ra, đây là những lưu ý trong quá trình thực hiện sơ cứu mắc nghẹn cho nạn nhân.

✔ NÊN

• Đứng ngang mức với nạn nhân và vỗ lưng 5 cái thật mạnh ở vị trí giữa 2 xương bả vai
• Nếu dị vật vẫn chưa được tống ra, thực hiện tiếp thủ thuật Heimlich
• Tiếp tục thực hiện luân phiên những thao tác trên cho đến khi dị vật được tống ra
• Nếu nạn nhân bất tỉnh, nhanh chóng tiến hành hồi sức tim phổi cơ bản tại hiện trường và gọi trung tâm cấp cứu gần nhất ².

🗶 KHÔNG NÊN

• Không nên quá cố gắng để móc dị vật từ họng nạn nhân ra, vì điều này có thể trì hoãn thời gian sơ cấp cứu.

Để nắm rõ cách sơ cứu người bị mắc nghẹn hiệu quả nhất, mời bạn theo dõi chi tiết cách xử lý qua video clip hướng dẫn 2 phút sơ cứu by Generali!

Tài liệu tham khảo

1. Choking: First aid, Mayo Clinic. Nguồn: https://www.mayoclinic.org/first-aid/first-aid-choking/basics/art-20056637

2. The ABCDE Approach, Reuscitation Council UK. Nguồn: https://www.resus.org.uk/library/abcde-approach

(*) Bài viết đã được tư vấn bởi Bác sĩ chuyên khoa 1, Nguyễn Tất Thành, nguyên bác sĩ Bệnh viện Nhi đồng 2, hiện công tác viện nghiên cứu y khoa Woolcock và đại học Sydney, Úc.